Wesołych Świąt!* Joyeux Noël!

*Cyprian Kami Norwid - poète, écrivain, peintre et sculpteur polonais du XIX s. Installé à Paris, comme nombre de ses compatriotes, il a vécu en exil jusqu'à sa mort.
*Serdeczne podziękowania dla Oli za przygotowanie świątecznej kartki.

Merci à Ola pour la préparation de la carte de vœux.

Polskie Boże Narodzenie w szwajcarskiej gazecie* Noël polonais dans un journal suisse

     Polskim zwyczajom Bożonarodzeniowym zagraniczna prasa okazjonalnie poświęca wiele uwagi. Zapraszamy do lektury artykułu, który ukazał się 23 grudnia 1939 roku w Neuchâtel, w regionalnej gazecie L'Express (wtedy nazywał się Feuille d'Avis de Neuchâtel). Czy ta wzmianka straciła na aktualności? Przekonajcie się sami. Przekład po polsku znajduje się pod francuskim tekstem.

***

     La presse de différents pays a toujours consacré beaucoup d'attention aux Coutumes polonaises de Noël. Nous vous invitons à lire un article paru le 23 décembre 1939 à Neuchâtel, dans le journal régional L'Express (qui s’appelait encore Feuille d'avis de Neuchâtel). Les informations qui y sont données sont elles toujours d'actualité? Regardez-vous même. La traduction en polonais se trouve sous le texte en français.

www.lexpressarchives.ch

     

     

     Obyczaje Bożonarodzeniowe w Polscenie nie zmieniły się zbytnio ... przed tragicznymi wydarzeniami o których nam wiadomo. Jest coś wzruszającego w przypomniemiu tych tradycji.  

     Większość rodzin zachowała zwyczaj zaczynania wieczerzy dokładnie po ukazaniu się pierwszej gwiazdki. Potrawy wigilijne „Vilia” składały się wyłącznie z postnych dań, których tradycyjnie ustalona ilość wynosiła siedem lub trzynaście. Dania sporządzano głównie z ryb i grzybów, których jest pod dostatkiem w rzekach i jeziorach. Ulubionymi rybami są szczupak i karp, które przygotowuje się z nadzieniem, lub z sosem karmelowym z rodzynkami. Zupy rybne lub grzybowe ze śmietaną należą do tradycyjnego zestawu dań wigilijnych. Spośród ciast warto wspomnieć słynne strucle: ciasto z makiem lub z mielonymi migdałami z cukrem. Zwyczajem było spróbowanie każdego dania jeszcze przed ich położeniem na stole, w przeciwnym razie tyle samo radości i szczęścia zgubi się w nadchodzącym roku. 

     Wieczerzę zawsze zaczynano dzieleniem się opłatkiem, pobłogosławionym przez księdza, ale niekonsekrowanym, składając sobie nawzajem życzenia szczęścia. A na pamiątkę stajenki betlejemskiej umieszczano siano pod obrusem. 

     Niektórzy w czasie wieczerzy rzucali ziarna fasoli (bobu) na cztery kąty pokoju „dla grzesznych dusz, które błądzą w innym świecie”. Najbardziej jednak rozpowszechnionym zwyczajem w Polsce jest rzucanie w czase wieczerzy grochu w górę przy tym wymawiając te słowa: „Niechaj bogactwo (szczęście) się mnoży i wznosi się tak wysoko, jako i ten groch”. W niektórych regionach wróżono w czasie wieczerzy przepowiadając szczęście i bogactwo na nadchodzący rok. 

     Białorusini zostawiają przy swoim talerzu odrobinę posiłku dla dusz i wylewają na obrus niewielką część zawartości kieliszka. 

     Polskie wsie posiadają niezliczoną ilość pieśni Bożonarodzeniowych „Kolendy”, których ludowwe melodie zachwycają i których słowa są czasami dość naiwne. Te kolędy śpiewa się od wigilijnego wieczora Wigilii aż do święta Trzech Króli. „Herodzi” czasem zwani „Gwiazdą” to są dzieci, które się przebierają i chodzą od domu do domu przedstawiając fragmenty z Bożego Narodzenia. 

     Dzisiaj, niestety...

Uwaga na zmiany numerów linii transN* Attention au changement des numéros des lignes transN

www.transn.ch

     Wszystkie linie autobusowe i kolejowe oraz cała komunikacja miejska i kolejowa kantonu Neuchâtel są administrowane przez TransN (Transport Publiczny w Neuchâtel). Od wczoraj wszystkie linie TransN mają trzycyfrowe numery w celu uniknięcia powtórzeń w numeracji. Nastąpiła również zmiana w nazewnictwie kilku linii (np. dawna 8 Boucle des Parcs obecnie nazywa się 108 Temple des Valangines, 9 Denis-de-Rougemont zmienił się w 109 des Trois-Chênes). Niektóre będą kursowały częściej, jak np.: linia 121 des Piscines, kolejka la Coudre-Chaumont czy linia 215 Place Pury-Boudry.
     Kanton Neuchâtel jest podzielony na następujące sektory: numery od 100 do 199 kursuja po aglomeracji Neuchâtel, numery od 200 do 299 to są linie kolejowe dla całego kantonu, od 300 do 399 linie autobusowe na terenie La Chaux-de-Fonds, Le Locle. Numery od 400 do 499 są dla Val-de-Ruz, a od 500 do 599 dla Val-de-Travers. Numery od 600 do 699 kursują w strefie tzw. Littoral Ouest: Boudry, Cortaillod, Bevaix i La Béroche.
     Szczegółowe informacje: www.transn.ch.numerotation oraz www.transn.ch

     Rozkład jazdy w kantonie Neuchâtel: www.transn.ch/horaires/

Vivre la ville, nr 38

***

     La numérotation de toutes lignes dans le canton de Neuchâtel est modifiée depuis hier. Cette nouvelle numérotation est à 3 chiffres pour éviter les doublons. Certaines lignes sont renommées, comme ligne 8 Boucle des Parcs s'appelle Temple des Valangines, ligne 9 Denis-de-Rougemont est remplacé par des Trois-Chênes.
     Le canton est divisé en secteurs: les numéros 100 à 199 sont attribués à l'agglomération de Neuchâtel, les 200 à 299 aux lignes ferroviaires, les 300 à 399 aux lignes de La Chaux-de-Fonds et Le Locle et Vue-des-Alpes. Les 400 à 499 sont au Val-de-Ruz, les 500 à 599 sont au Val-de-Travers et les 600 à 699 sont à Boudry, Cortaillod, Bevaix et La Béroche.

     Tous les informations détaillées: www.transn.ch/numerotation et www.transn.ch

     Les horaires sont en ligne www.transn.ch/horaires/

Zagadka fotograficzna* Devinette photographique

     Piątek trzynastego wcale nie musi być pechowy i na pewno komuś przyniesie dziś szczęście. Wystarczy tylko wziąć udział w zabawie fotograficznej, która dotyczy centrum miasta Neuchâtel. A pytanie brzmi: gdzie znajduje się ten napis? Pierwsza prawidłowa i dokładna odpowiedź zostanie nagrodzona czekoladą.

***

     Il n'est pas certain que le vendredi 13 n'apporte que du malheur. Aujourd'hui, il portera chance à quelqu'un. Il suffit de participer à la devinette photographique qui concerne le centre de la ville de Neuchâtel. La question est: où se trouve cette inscription? La première réponse précise et correcte remportera un délicieux cadeau.

Bać się czy grać?* Craindre ou se hasarder?

     Przed nami ostatni w tym roku piątek trzynastego. W wielu krajach tej dacie przypisano niemało przesądów, ale generalnie ten dzień wiąże się z dwiema skrajnościami: albo przynosi pecha albo szczęście.  
   Piątek pejoratywne znaczenie posiada już od czasów biblijnych (wygnanie Adama i Ewy z Raju nastąpiło w piątek, również ukrzyżowanie Chrystusa), a historia dopisała mu kilka scenariuszy z trzynastką w tle (choćby aresztowanie Templariuszy we Francji posądzonych o herezję i czary). Aż tak daleko w czasie nie trzeba jednak szukać, wystarczy wspomnieć, że zatonięcie włoskiego statku wycieczkowego Costa Concordia miało miejsce właśnie w piątek trzynastego.
     Niewątpliwie dzień ten budził strach u wielkich tego świata, jak Napoleon czy Roosevelt. Na szczęście kraje, gdzie piąty dzień tygodnia trzynastego dnia miesiąca ma pozytywny wydźwięk, też istnieją i należą do nich np. Francja i Szwajcaria. Tutaj wiara w uśmiech losu w tym dniu przejawia się udziałem w grach hazardowych od loterii począwszy na kasynie skończywszy. Potwierdzeniem tego są dane statystyczne, które informują o 40% wzroście sprzedaży zdrapek przez Loterie Romande właśnie w piątek trzynastego. Osoby, które wspomniany dzień spędzają bez specjalnych emocji, też istnieją i dla nich zwiastuje on mniej lub bardziej zaplanowany koniec tygodnia. 

     Mieszkając w Szwajcarii, ale wywodząc się z innego kraju a co za tym idzie i kultury, trudno się oprzeć konfrontacji postrzegania tego dnia przez oba kraje. Wiele zabobonów i przesądów w Szwajcarii się zatarło, najprawdopodobniej wskutek silnie rozwiniętej Reformacji zwalczającej tego typu „wiarę”. Niektóre przesądy są uniwersalne, znane oraz przestrzegane przez Polaków oraz Helwetów i dotyczą ślubu, śmierci i narodzin. Czasem wierzenia się pokrywają: znalezienie podkowy przynosi szczęście, zaś pecha czarny kot przebiegający drogę czy wstanie z łóżka lewą nogą. W Polsce ludzie przesądni mawiają „piątek zły jest na początek” i odradzają w tym dniu przeprowadzkę czy podjęcie podróży. Tutaj w kilku kantonach raczej usłyszymy „kto się w piątek śmieje, ten płacze w niedzielę”. W kraju nad Wisłą pilnujemy się, żeby nigdy nie rozkładać parasola w domu, zaś pod Alpami wystrzega się położenia kapelusza na łóżku.

     Jak wiadomo w obydwu krajach stłuczenie lustra przynosi siedem lat nieszczęścia, bo tam mieszkają demony, które uwalniamy rozbiciem szklanej tafli. Podobnie jak w Polsce, tutaj nie kładzie się chleba odwrotną stroną („do góry nogami”) na stole. Polscy turyści pilnują, żeby wrzucić pieniążka do fontanny, jeziora lub rzeki, aby móc kiedyś powrócić w dane miejsce. Dla Szwajcarów wrzucenie monety do fontanny ma przynosić szczęście, i aby to się spełniło, trzeba rzucić stojąc tyłem do wodotrysku. 

     Szczególna wzmianka należy się pająkowi: jeśli znajdziemy go na ubraniu, zwiastuje to przypływ gotówki. Jeśli pająk schodzi po swojej nitce nad nami, trzeba wypowiedzieć jakiś zamiar lub życzenie, gdyż zapowiada to pomyślność w realizacji. Znalezienie czterolistnej koniczynki w Szwajcarii zwiastuje zakochanie się lub ślub. Szwajcarzy starają się uważać, żeby nie pozostawić otwartych nożyczek na stole, bo to zwiastuje nieuchronną wizytę wierzyciela lub komornika. Przy stole w niektórych helweckich domach w czasie posiłków też obowiązuje kod: nie podawać solniczki z ręki do ręki, nie krzyżować rąk z kieliszkami w momencie wznoszenia toastu, nie krzyżować noży. Jeśli się o tym w porę nie pamięta, to można jeszcze odwrócić los rzucając szczyptę soli prawą ręką za lewe ramię. Podobnież w przypadku, jeśli zdarzy się komuś przejść pod rozłożoną drabiną, to niech splunie trzy razy przez szczeble lub skrzyżuje palce. Zawsze też można przeciwdziałać odpukując w niemalowane drewno. W części włoskiej Szwajcarii mawia się: „we wtorek i piątek nie będziesz ani brał ślubu ani zaczynał podróży”. W kantonie Valais, jeśli ktoś w rodzinie czy w okolicy umarł w piątek, to już wiadomo, że śmierć przyjdzie jeszcze raz za tydzień. Po stronie włoskiej i we wspomnianym Valais nie ofiarowuje się na prezent ślubny przedmiotów ostrych. Wymieniać tak można jeszcze długo, wiele jest zabobonów znanych tylko w danym kantonie, tak samo jest w poszczególnych regionach Polski. Jedno jest pewne: polskie wierzenie, żeby się nie witać ani żegnać przez próg domu tutaj jest w ogóle nieznane.

***

     Le dernier vendredi 13 de l'année approche. De nombreux pays ont attribué des superstitions pour ce type de jours, mais en général, ce jour fait penser immédiatement au manque de chance, même malchance ou alors au contraire, à un jour de chance. Le vendredi a un sens péjoratif depuis les temps bibliques (l’expulsion d'Adam et Ève du Paradis a eu lieu le vendredi, de même que la crucifixion du Christ). L'histoire quant à elle a donné quelques scénarios avec le 13 en filigrane (par exemple l'arrestation des Templiers en France, accusés d'hérésie et de sorcellerie). Pas besoin de chercher si loin, il suffit de mentionner que le naufrage du navire de croisière italien Costa Concordia a eu lieu un vendredi 13. Par le passé, ce jour a suscité une grande peur chez les grands de ce monde comme Napoléon ou Roosevelt. Heureusement, les pays où le cinquième jour de la semaine tombant sur le 13 du mois a une connotation positive existent également, telles la France et la Suisse. Ici, on croit au coup de chance ce jour-là, par exemple dans la participation aux jeux de hasard, loto et casino. Ceci est confirmé par les statistiques qui indiquent une augmentation de 40 % des ventes de la Loterie Romande chaque vendredi 13. Pour certaines personnes, ce jour ne génère pas de sentiments particuliers et annonce tout simplement une fin de semaine bien méritée et plus ou moins attendue.

     Vivant à l'étranger, il est difficile de résister à la perception de ce jour par la population polonaise et suisse. Beaucoup de superstitions et de préjugés en Suisse sont oubliés, probablement parce que la Réforme protestante, en son temps, a interdit les superstitions et punissait ceux qui y croyaient. Certaines superstitions sont universelles, connues et respectées dans les deux pays : elles portent sur le mariage, la mort et la naissance. Les similitudes de croyances sont visibles : trouver un fer à cheval apporte le bonheur, tandis que le chat noir que l’on croise sur notre chemin ou le fait de se lever du lit avec le pied gauche apporte le malheur. En Pologne, certains disent „Commencer quelque chose le vendredi, c'est le début de la malchance”. Ici, dans certains cantons, nous entendons plutôt „Qui le vendredi rit, pleure le dimanche”. Dans le pays de la Vistule on prend garde de ne jamais ouvrir un parapluie dans une maison; vers les Alpes jamais on ne mets un chapeau sur son lit. Il est bien connu dans les deux pays que casser un miroir apporte sept ans de malheur, parce que dans les miroirs vivent les démons qui se libèrent par la glace cassée. En Pologne et en Suisse on évite de poser du pain à l’envers sur la table. Les touristes polonais jettent une pièce dans la fontaine, un lac ou une rivière pour pouvoir y retourner un jour. Quant aux Suisses, ils jettent une pièce de monnaie dans la fontaine parce que cela apporte chance et pour qu’un vœux se réalise il faut la jeter par-dessus son épaule. 

„Ne les crois pas, tu ne portes pas la poisse, point!”

     Une mention particulière se rapporte à l'araignée: si vous la trouvez sur vos vêtements, cela annonce une augmentation des votre fortune. Si l'araignée descend sur son fil sur nous, il faut prononcer un vœux car cela promet sa réalisation. Trouver un trèfle à quatre feuilles en Suisse annonce le mariage ou l’amour. Les Suisses veillent à ne pas laisser les ciseaux ouverts sur la table, car cela annonce la visite d'un créancier. Pendant les repas à table, il faut respecter tout un code: ne pas donner une salière de main en main, ne pas croiser les mains avec des verres au moment de porter un toast et ne pas croiser les couteaux. Heureusement, il y a toujours une possibilité d'inverser le destin en jetant une pincée de sel de la main droite par-dessus son épaule gauche. S’il vous arrive de passer sous une échelle, vous devez cracher trois fois ou croiser les doigts. Presque chaque sort peut être déjoué en touchant du bois. Dans certaines parties de la Suisse, comme au Tessin, on dit: „Mardi et vendredi, vous ne commencerez ni voyage ni mariage”. En Valais, il est connu que si quelqu'un dans la famille ou dans le voisinage décède un vendredi, la mort viendra encore une fois durant la semaine. Au Tessin et en Valais on ne s'offre pas d’objets pointus comme cadeau de mariage. Beaucoup de superstitions ne sont connues que dans certains cantons, c'est aussi le cas en Pologne. Une chose est sure : la superstition polonaises qui dit de ne pas saluer quelqu'un ou lui dire au revoir par le seuil de la maison n'est pas connue des Suisses.

Źródło/source: L'Illustre, n°37, 11 września 2013.

Światła na Neuchâtel razy dwa* Lumière sur Neuchâtel, en deux fois

Uwadze poświęcamy króciótkie przedstawienie wydarzeń, które urozmaicą i zarazem naznaczą dwa dni w naszym kantonie: 

Fot. www.arcinfo.ch/fr/regions/la-collegiale

     Wiele osób już zwróciło uwagę na fakt, że z okazji nadchodzących świąt miasto Neuchâtel, w porównaniu z poprzednimi latami, jest bardziej przystrojone. O świąteczne dekoracje wzbogaciły się rue de l'Hôpital oraz rue du Temple-Neuf i miejsca takie jak np.: place des Halles czy kolegiata, która od kilkunastu dni lśni błękitami. Okazją dla tego szczególnego „przybrania” są nie tylko święta, ale również zakończenie pierwszego etapu prac renowacyjnych kolegiaty. Z tego powodu Rada Gminy zaprasza mieszkańców kantonu na trwający ponad trzydzieści minut spektakl świateł, który się odbędzie na placu przed kolegiatą. Atmosferę przedstawienie dodatkowo rozgrzeje serwowane widzom grzane wino lub gorąca herbata. Wydarzenie odbędzie się bez względu na pogodę. 

CO: spektakl świateł „La Collègiale en lumières”

GDZIE: l'Esplanade de la Collègiale

KIEDY: w środę 11 grudnia od godz. 18.00 do 19.00 

ZA ILE: wstęp wolny

DLA KOGO: wszyscy zainteresowani zjawiskowym ówietlnym wydarzeniem

INFO: www.neuchatelville.ch

***

Fot. www.post.ch

     Oficjalnie już wiadomo, że urząd prezydenta Konfederacji Szwajcarskiej w 2014 roku sprawował będzie pochodzący i związany z Neuchâtel polityk i ekonomista Didier Burkhalter. Rada Miasta i Rada Gminy zapraszają mieszkańców kantonu na uroczystości połączone z popołudniową wizytą przyszłego prezydenta w Neuchâtel. W programie jest przewidziany pochód z portu do Temple du Bas, następnie spotkanie na placu des Halles, gdzie mieszkańcy mają sposobność degustacji bufetu złożonego z regionalnych produktów oraz wina. Spotkanie w Neuchâtel jest poprzedzone wydarzeniami w Auvernier, dokąd Didier Burkhalter najpierw skieruje się z wizytą. Przewidziane są zmiany w ruchu publicznym z okazji wizyty i pochodu. 

     Didier Burkhalter przez około 14 lat sprawował funkcje w parlamencie miasta Neuchâtel jednocześnie trzy razy pełniąc rolę prezydenta kantonu. 

CO: powitanie nowego prezydenta Szwajcarii

GDZIE: place des Halles

KIEDY: w czwartek 12 grudnia od godz. 19.30 do godz. 22.00

ZA ILE: wstęp wolny

DLA KOGO: 

INFO: www.arcinfo.ch/fr/regions/

***

Fot. www.yaroslavl.ch

     Osoby, które chciałyby zakończyć czwartkowe uroczystości muzycznym akcentem, mogą się udać  na koncert rosyjskiego chóru Pokroff z Moskwy. Muzycy wystąpią w „Czerwonym Kościele” w Neuchâtel i zaprezentują rosyjskie pieśni adwentowe oraz Bożonarodzeniowe.  

CO: występ chóru Pokroff

GDZIE: Basilique Notre-Dame

KIEDY: w czwartek 12 grudnia o godz. 20.00

ZA ILE: wstęp wolny, po koncercie mile widziane datki dla muzyków

DLA KOGO: miłośnicy rosyjskich pieśni 

INFO: www.yaroslavl.ch/

***

Trois événements marqueront les deux jours dans notre canton:

Vivre la ville, nr 37.

Pięć propozycji na koniec tygodnia 6-8 grudnia* Cinq propositions pour la fin de la semaine du 6-8 décembre

     Przygotowań świątecznych coraz więcej, a czasu coraz mniej. Ale może jednak w całym tym rwetesie uda się wam wygospodarować chwilkę dziś lub w sobotę na obserwację gwiazd lub słońca (pod warunkiem, że pogoda dopisze), na spacer po największym w Szwajcarii krytym Bożonarodzeniowym jarmarku, zrzucić się na szczytny cel, lub pozwiedzać słynny niegdyś pasażerski statek parowy.

***

     Noël approche de plus en plus, et nous avons de moins en moins de temps. Mais malgré tout ce stress peut-être arriverez vous à trouver un petit moment aujourd'hui ou demain pour observer les étoiles ou le Soleil (à condition que la météo soit favorable), le temps pour une promenade au plus grand marché de Suisse sous tente chauffée ou de faire un don pour une œuvre caritative et de visiter le bateau à vapeur connu autrefois.

1. Téléthon

Pod tym hasłem kryje się znana w całej Szwajcarii akcja charytatywna. W tym roku pozyskiwanie funduszy na cele dobroczynne odbędzie się po raz 26 i zostanie przeznaczone w 50% na leczenie rzadkich chorób genetycznych takich jak: zespół Marfana, mukowiscydoza, zespół Retta i wiele innych; drugie 50% zaś na wspomaganie badań naukowych dotyczących tych chorób. Zbiórka pieniędzy jest przygotowana przez strażaków, członków ochrony cywilnej oraz przez różne stowarzyszenia i kluby sportowe. Przy specjalnych stoiskach można kupić słynną maskotkę Téléthon'u, coś do picia i jedzenia, będą koncerty oraz różne wydarzenia sportowe.

GDZIE: cała Szwajcaria
KIEDY: piątek i sobota, czas trwania imprezy zależy od miasta i kantonu

INFO: www.telethon.ch/ Lista imprez w Neuchâtel i pobliskich miastach: www.telethon.ch/index.

2. Biennale sztuki współczesnej* Biennale d'art contemporain

Ponad 30 artystów mających związek z kantonem Neuchâtel zaprezentuje swoją twórczość, która zostanie poddana krytycznemu spojrzeniu zarówno jury jak i publiczności. A w styczniu zostaną przyznane nagrody dla najlepszych artystów. W tym samym czasie i miejscu można będzie obejrzeć wystawę „Początki biennale: sztuka współczesna w XIX wieku”, sięgającą początków i prezentującą płótna artystów, którzy prezentowali tam swoją twórczość od założenia tej imprezy artystycznej. Nazwiska jak Albert Anker, Albert de Meuron oraz wiele innych zachęcają do zwiedzania ekspozycji.

GDZIE: Musée des Beaux-Arts, Rue des Musées 33, 2300 La Chaux-de-Fonds

KIEDY: od 8 grudnia do 9 lutego, wernisaż 7 grudnia od godz. 17.00

ZA ILE: dorośli 5 fch, zniżki 4 fch, dzieci do lat 16 wstęp wolny. Ponadto wstęp wolny: w niedzielę rano od godz. 10.00 do 12.00

INFO: www.chaux-de-fonds.ch/musees/, www.samba-cdf.ch/

3. Dni Obserwatorium* Journées de l'Observatoire

Obserwatorium astronomiczne w Neuchâtel ma 155 lat. Podczas zwiedzania obiektu można nie tylko obejrzeć imponujący zbiór meteorytów i fotografii, ale również ciał niebieskich jak Słońce, Księżyc, Mars, Saturn i niezliczoną ilość gwiazd.

GDZIE: Rue de l'Observatoire 58, 2000 Neuchâtel 

KIEDY: w piątek od godz. 18.00, w sobotę od godz. 10.00
ZA ILE: wstęp wolny

INFO: rezerwacja na wieczór obserwacyjny pod nr tel: 032 861 51 50 (Alice Jacot-Descombes); rezerwacja na obserwację Słońca pod nr tel: 079 502 87 38 (Delio Macchi) Obserwacje zależą od pogody, dlatego wskazane doinformowanie się godzinę przed seansem pod nr tel: 032 857 23 86

observatoire.neuchatel@gmail.com

4. Jarmark Bożonarodzeniowy* Marché de Noël

Podobno jest to największy w Szwajcarii Bożonarodzeniowy jarmark znajdujący się na krytej i ogrzewanej powierzchni. I z szatnią. Ciepło, przytulnie, kolorowo i smacznie, a to wszystko dzięki 150 wystawcom. Nie zabraknie ozdób choinkowych, degustacji, a nawet samego św. Mikołaja. 

GDZIE: Place du Port, Neuchtel

KIEDY: od sobotę 7 grudnia od godz. 12.00 do 22.00, niedzielę od 10.00 do 19.00, w tygodniu od 14.00 do 21.00 do niedzieli 15 grudnia

ZA ILE: wstęp 5fch, dzieci do lat 16 wstęp wolny. Codziennie po godz. 19.00 wstęp wolny. Wejściówka na cały tydzień trwania jarmarku 12fch

INFO: www.artisanalesdenoel.ch

5. Drzwi otwarte na statku parowym „Neuchâtel”* Journée portes ouvertes au bord du „Neuchâtel”

Po 45 latach spoczynku pasażerski statek parowy „Neuchâtel” od maja przyszłego roku będzie regularnie kursować po jeziorach Neuchâtel, Bienne i Morat. Prace remontowe okrętu już się zakończyły, obecnie czeka on na wiosnę w porcie naszego miasta. Wszystkie osoby zainteresowane wyglądem wyremontowanego statku od wewnątrz, są zaproszone do zwiedzania w tę sobotę. Z tej okazji na gości czekają przekąski, a dla dzieci jest przewidziany seans fotograficzny z odpowiednimi do sytuacji przebraniami..

GDZIE: Port w Neuchâtel
KIEDY: w sobotę, od godz. 10.00 do 15.00, przekąski ok. godz. 11.00
ZA ILE: wstęp wolny
INFO: www.arcinfo.ch/fr/regions/neuchatel, www.neuchatelville.ch, journal.24heures.ch

Sen Nocy letniej - A Midsummer Night's Dream - post scriptum

     Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim za udział w „Śnie Nocy Letniej”. Za piękne i oryginalne przebrania, przepyszne potrawy i zakąski, wśród których znalazły się nietuzinkowe specjały, wspaniałe humory oraz za wszelką pomoc przed, w trakcie i po balu. Odwiedziły nas osoby nie tylko z naszego regionu, ale również z kantonów: Sankt Gallen, Berno, Fryburg i Vaud. Jak na wieczór wróżb przystało, był też czas na lanie wosku i czytanie z cieni z myślą, że „Święty Andrzej ukaże, co los niesie w darze”. Zabawa trwała do ostatniej świeczki. Do zobaczenia za rok!

***

     Nous remercions très cordialement toutes les personnes qui ont participé au „Midsummer Night's Dream”. Un grand merci pour vos très jolis et originales déguisements, pour vos délicieux plats et collations, dont des spécialités insolites. Merci pour votre bonne humeur et pour toute l'aide fournie avant, pendant et après le bal. Les personnes qui ont participé sont venues non seulement de notre région, mais aussi des cantons de Saint-Gall, Berne, Fribourg et Vaud. La soirée des prédictions fut aussi l’occasion de couler la cire et ensuite de lire et décrypter l'ombre projetée avec l'idée que „Saint-André nous montrera ce que le destin apportera”. Rendez-vous pour la Saint-André l'année prochaine.

Jeśli ktoś chciałby się podzielić fotograficznymi wspomnieniami z balu, prosimy o przesłanie zdjęć.

Si quelqu'un souhaite partager ses souvenirs photographiques de la soirée, merci de nous les transmettre.

Wsparcie dla Muzem Polskiego w Rapperswilu* Soutien au Muséé Polonais à Rapperswil

     Przekazujemy wiadomość Muzeum Polskiego w Rapperswilu, które prosi o podpisanie petycji oraz o wsparcie w bardzo ważnej sprawie: 

     Losy naszego Muzeum są poważnie zagrożone (szczegóły znajdują się na stronie muzeum-polskie). Zwracamy się z prośbą o poparcie inicjatywy zbierania głosów w sprawie utrzy­mania Muzeum Polskiego na Zamku w Rapperswilu. Uważamy że tak długa tradycja polskiej instytucji kulturalnej, tworzonej przez emigrantów, warta jest utrzymania. Prosimy o solidarność. Będziemy serdecznie wdzięczni za podpisanie naszej petycji protestacyjnej, propagowanie jej w szerszych kręgach i przesłanie naszego linku dalej: www.muzeum-polskie.org

Z góry dziękujemy za poparcie!

Łączymy serdeczne pozdrowienia

Zespół Muzeum Polskiego w Rapperswilu

***

     Nous transmettons le message du Musée Polonais à Rapperswil, qui demande de signer une pétition pour soutenir une cause très importante:
     L'existence de notre Musée est  sérieusement menacée (les détails se trouvent sur la page muzeum-polskie). Nous demandons le soutien de l'initiative de collecte de votes pour maintenir le Musée polonais au Château de Rapperswil. Nous pensons que ce symbole de la culture et histoire polonaise en Suisse, créé par des émigrés est digne d'existence. Merci pour votre solidarité. Nous vous en sommes sincèrement reconnaissants, pour vos signatures et pour promouvoir dans des cercles plus larges ce lieu. Merci de faire passer notre lien: www.muzeum-polskie.org

Nous vous adressons nos salutations les meilleures

L'équipe du Musée Polonais à Rapperswil

Muzeum Polskie w Rapperswilu.
Fot. facebook

W razie problemow z podpisaniem petycji prosimy o kontakt: muzeum.polskie@muzeum-polskie.org

Pour tous les questions sur ce sujet veuillez contacter: muzeum.polskie@muzeum-polskie.org

Wieczór z kabaretem* Soirée cabaret

     W polskiej kinematografii dość często pojawiają się motywy związane ze Szwajcarią. Ale o kinie już wspominaliśmy, przyszedł czas na kabaret i na satyrę. O córkach jednego Turka, które pewnego dnia uciekły do Zurychu i co z tego wynikło śpiewa Artur Andrus - dziennikarz, autor tekstów piosenek, poeta, artysta kabaretowy. Tekst piosenki „Cyniczne córy Zurychu” oraz wypowiedź samego autora na ten temat znajdziecie tutaj: arturandrus.bloog.pl/Cyniczne-cory-Zurychu

***

     Dans le cinéma polonais apparaissent assez souvent des sujets liés à la Suisse. Nous avons déjà cité un de ces films, il est temps de passer au cabaret et à la satire. Artur Andrus, journaliste, auteur, compositeur, poète et comédien polonais chante l'histoire des six filles d'un Turc qui ont un jour fuit à Zurich et ce qui est advenu d'elles. Les paroles de „Les filles cyniques de Zurich” et un commentaire du même auteur sur cette chanson se trouvent ici (version polonaise) arturandrus.bloog.pl/Cyniczne-cory-Zurychu

Wersja z Grupą MoCarta jest jeszcze ciekawsza: www.youtube.com/watch?v=GPAUmmd7K5o

Kilka propozycji na koniec tygodnia 22-24 listopada * Quelques propositions pour la fin de la semaine du 22-24 novembre

     To przysłowie chyba nigdy nie straci na aktualności: „Środa minie, tydzień zginie”- czas pomyśleć o przyjemnym spędzeniu końca tygodnia. Tematyka świąteczna zagości na dobre, ale będą też wydarzenia związane nie tylko z Bożym Narodzeniem. Ogrzewanie, energia, meble, dekoracje, moda w blasku drogiej i ładnej biżuterii. Przy okazji coś do jedzenia i picia. Dobrze się składa dla tych, co zaplanowali w ten week-end wybrać się poza Neuchâtel, a pozostali może jeszcze zmienią zdanie.

***

     Ce proverbe probablement sera toujours d'actualité: „Mercredi passe, la semaine se casse”- il est temps de penser à organiser une belle fin de semaine. Des sujets liés au Noël s'invitent, mais d'autres événements seront également à notre disposition, liés au chauffage, à l'énergie renouvelable, au mobilier, à la décoration, à la mode et aux bijoux très jolis et très chers. A manger et à boire aussi. Cela tombe bien pour ceux qui ont prévu de partir ce week-end en dehors de Neuchâtel, tandis que d'autres peut-être changeront encore d'avis.

1. Drzwi otwarte Wyższej Szkoły ARC* Haute École ARC - portes ouvertes 

Szkoła uczy zarządzania, administracji, konserwacji oraz restaurowania zabytków, mikrotechnologii oraz innych dziedzin związanych z inżynierią elektroniczną, a nawet jak zostać pielęgniarką/-rzem. Okazja do zapoznania się z zakresem nauczania już za dwa dni, bo profesorowie i studenci poświęcą swój czas do całkowitej dyspozycji publiczności.

KIEDY: w sobotę, od godz. 10.00 do 16.00

GDZIE: Campus Arc, Espace de l'Europe 11, Neuchâtel

DLA KOGO: dorośli i dzieci zainteresowani wspomnianymi dziedzinami

INFO: www.he-arc.ch/futur-etudiant/portes-ouvertes

2. Szwajcarskie Jarmarki Bożonarodzeniowe* Les marchés de Noël en Suisse

www.basel.com

Wszystko co dotyczy Świąt Bożego Narodzenia. Jedni sprzedają, a drudzy kupują, trudno przejść obojętnie i tylko się przyglądać, kiedy w powietrzu przyjemnie rozchodzi się woń grzanego wina oraz innych smakołyków. Jarmarki rozpoczynają się już w ten piątek (Montreux, Lausanne), w tę sobotę (Genève) i zazwyczaj kończą się w tygodniu poprzedzającym Boże Narodzenie. Największym jarmarkierm w Szwajcarii podobno jest ten w Bazylei (od 28 listopada), najpiękniejszym zaś ten w Montreux. Cóż, przekonajcie się sami.

INFO: www.famillesuisse.ch/fr,
http://www.montreuxnoel.ch/, http://www.noel-lausanne.ch/, www.basel.com/fr

3. Dzień i wystawa znaczka pocztowego* Journé et l'exposition du Timbre

Colombe de Bâle. Fot.wikipedia

W dzieciństwie pewnie wielu z nas z zapałem zbierało znaczki, z niecierpliwością czekając na każdy list. Jeśli coś jeszcze w Was pozostało z tamtych czasów, to wybierzcie się na wystawę filatelistyczną, która przypada w Dniu Znaczka Pocztowego. Znaczek wynaleźli Brytyjczycy, ale pierwszy kolorowy powstał w 1845 r. w Bazylei (tzw. słynna „Gołębica z Bazylei”).

KIEDY: w niedzielę od godz. 9.00 do godz. 16.00

GDZIE: Avenue de Cour 33, Lausanne
ZA ILE: wstęp wolny
INFO: www.philatelie-lausanne.ch

4. Międzynarodowe rozgrywki szachowe w kantonie Jura* Open du Jura 

Dobra wiadomość dla miłośników szachów. Jeszcze można się zapisywać. Kto chciałby powalczyć o 1500, 1000, 800, 400, 200 a nawet o 100 franków z szachowymi głowami z Bułgarii, Rosji, Szwajcarii, Niemiec czy Francji ?

KIEDY: w piątek od godz. 18.30 do 22.30, w sobotę i niedzielę od godz. 9.00 do 18.00

GDZIE: Bâtiment communal, La Valle 19, 2738 Court (Jura)
ZA ILE: wpisowe 80 fch (w cenę jest wliczony bankiet z okazji zakończenia rozgrywek); uczniowie, studenci - 30fch.
INFO: www.juraopen.org/

5. Wystawa szopek z całego świata w Muzeum Narodowym w Zurychu* L'exposition de Noël au Musée national à Zurich

Już od piątku będzie można pooglądać szopki Bożonarodzeniowe z różnych zakątków świata. Zobaczyć polską szopkę na emigracji zawsze jest przyjemnie. Dla dzieci organizatorzy przygotowali świąteczne opowiadania i inne zajęcia.

KIEDY: od 22 listopada do 5 stycznia, od wtorku do niedzieli, od godz. 10.00 do 17.00, w czwartek do 19.00

GDZIE: Landesmuseum Zürich, Museumstrasse 2

ZA ILE: dorośli wstęp - 10 fch, dzieci do lat 16 wstęp wolny

INFO: www.nationalmuseum.ch

6. Ze Świętym Mikołajem przez ulice Fryburga* Saint Nicolas au fil du temps et des rues du Bourg

Fot. www.laliberte.ch

Dla tych, którzy chcą dowiedzieć się wszystkiego, ale absolutnie wszystkiego na temat życia Mikołaja z Miry-patrona miasta Fryburg. Wystarczy zapisać się na wycieczkę po Starym Mieście, połączoną z dokładnym opracowaniem historycznym, legendami i degustacją. Spacer w grupach od minimum 5 osób do 15 trwa ok. 2 godzin i 30 minut. Pierwsza przygoda rozpocznie się już w tę sobotę, ale podobno najwięcej się dzieje 7 grudnia, podczas specjalnej defilady poświęconej patronowi miasta. Niespodzianki dla osób o imieniu Nicolas i Nicole, również w innych językach. 

KIEDY: w soboty 23, 30 listopada 7 i 14 grudnia o godz. 9.45

GDZIE: spotkanie la Place du Petit-Paradis

ZA ILE: dorośli - 25 fch (w koszt wliczono różne degustacje), dzieci - 10fch (również z degustacją)

DLA KOGO: dorośli i dzieci. Wycieczki odbywają się bez względu na pogodę, wystarczy tylko ubrać się adekwatnie do warunków meteorologicznych
INFO: www.asgip.ch

7. Targi Broyard w Payerne* Comptoir Broyard

To tam, jak dla nas - po drugiej stronie jeziora Neuchâtel - odbywają się co dwa lata targi. W tym roku zebrało się ok. 200 wystawców z dziedzin rolnictwa, ubezpieczeń, architektury, mebli, naturalnych środków czystości, czekolad, serów, czasopism. Można wymieniać jeszcze przez pół godziny.

KIEDY: od 15 do 24 listopada, w piątek od godz. 17.00 do 22.30, w sobotę i niedzielę od godz. 11.00 do 22.30 (sobota) i do godz. 19.00 (niedziela), restauracje i bary otwarte do północy

GDZIE: Payerne

ZA ILE: dorośli wstęp- 10 fch, dzieci z rodzicami wstęp wolny
INFO: www.comptoir-broyard.ch/

8. Targi - Dom, Drewno, Energia 2013* Salon MaisonBoisEnergie 2013

Wystawa poświęcona budownictwu, renowacji budynków, energii słonecznej, energii ze źródeł odnawialnych, ogrzewaniu. Tematyka jak najbardziej na czasie, dobrze wiedzieć. Nie tylko dla tych co zamierzają wybudować lub wyremontować dom.

KIEDY: od czwartku do niedzieli, od godz. 10.00 do 18.00, w niedzielę do 17.00
GDZIE: Mingerstrasse 6, 3014 Bern
ZA ILE: dorośli -wstęp 12 fch, dzieci do lat 16 wstęp wolny

INFO: www.bauholzenergie.ch, www.bernexpo.ch

9. Blickfang - Międzynarodowe targi* Blickfang - Internationale Desingmesse 

Generalizując, można podsumować w trzech słowach: meble, moda oraz biżuteria. Ale osoby zainteresowane z przyjemnością rozwiną temat: sukienki, torebki, moda dziecięca, bielizna, pierścionki, kolczyki, naszyjniki, meble kuchenne, lampy, oświetlenie, kanapy, krzesła ...

KIEDY: w piątek od godz. 11.00 do 22.00, w sobotę od godz. 11.00 do 20.00, w niedzielę od godz. 11.00 do 19.00
GDZIE: Kongresshaus Zürich, Claridenstrasse 5, 8002 Zürich
ZA ILE: wstęp 23 fch, ze zniżką - 17 fch

INFO: www.blickfang.com

Sen Nocy Letniej* Le Songe d'une nuit d'été

     Stowarzyszenie Polaków w Neuchâtel serdecznie zaprasza na bal andrzejkowy pt.: "Sen Nocy Letniej". Prosimy bardzo o potwierdzenie przybycia na adres: elzbieta.zuba@gmail.com lub telefonicznie: 078 895 11 86 w celu ułatwienia niezbędnych przygotowań do balu.

***

     L'Association des Polonais de Neuchâtel prépare une fête. L'invitation est en polonais, mais ici le texte en français ainsi que l'explication courte de cet événement. 

     Parmi plusieurs traditions et fêtes polonaises, il en existe une qui est très spéciale parce qu'elle constitue une ancienne tradition de prédictions. Généralement, cette fête se passe le soir du 30 novembre, le jour de la Saint Andrzej (André) ou parfois la veille. À l'époque, les célébrations de la Saint Andrzej, populairement appelés "Andrzejki" ne s'adressaient qu'aux jeunes filles célibataires et devaient permettre d'identifier leur futur époux. Il existe encore quelques proverbes polonais qui décrivent cet événement, comme par exemple: "Na Świętego Andrzeja pannom z wróżby nadzieja" (À la Saint André l'espoir des filles est dans la divination). La fête équivalente pour les garçons avait lieu le 24 novembre à la Sainte Catherine "Katarzynki", mais cette tradition a presque disparu au début du XXème siècle. 

     Aujourd'hui, en Pologne, la fête de la Saint André est la fête pour tous. Une coutume très connue dans tout le pays est de faire fondre des bougies dans une casserole et de faire couler la cire liquide par le trou d'une vieille clé dans un bassin rempli d'eau froide. Ensuite, on observe l'ombre de la figure sur le mur par la lumière des bougies. Chaque forme représente de futurs événements. Toutes les interprétations amusantes sont possibles et acceptables car on peut donner libre court à son imagination. 

     Bref, pour profiter pleinement de cette expérience culturelle unique, nous vous invitons à une fête intitulée "Le Songe d'une nuit d'été". Comme le temps de la sorcellerie, magie et des prédictions approche, tous les êtres magiques sortent de l'obscurité et se réunissent pour prédire, danser et s'amuser. Et eux-seuls ont le droit de venir au bal: elfes, fées, dryades, nymphes, esprits sylvestres, fadettes, satyres et autres âmes prodiges. Cela veut dire que le déguisement est obligatoire.

QUOI: Andrzejki

OÙ: Portes-Rouges 145, Neuchâtel (bus nr 7, les places de parc à proximité de "Migros")

QUAND: le samedi 30 novembre, à 20h
L'ENTRÉE: CHF 5.-- par personne, dès 18 ans.
LES AUTRES CONDITIONS: buffet canadien, les boissons vous amenez selon votre goût. Le déguisement est obligatoire.

Pour plus D'INFORMATIONS n'hésitez pas de me poser des questions (elzbieta.zuba@gmail.com; tel: 078 895 11 86)

Merci d'indiquer le nombre des personnes (les personnes accompagnées sont bienvenues) et si vous amenez quelque chose de sucré ou de salé.

Au plaisir de vous voir!

Szwajcaria od A do Z* La Suisse de A à Z

     T jak Topografia (2)   

Fot. www.geoforum.pl

     Pisząc o topografii Szwajcarii nie sposób nie wspomnieć o polskim kartografie Aleksandrze Stryjeńskim (1804-1875). Postać skromna, ale zasługi dla szwajcarskiej topografii nieocenione. Był oficerem, inżynierem i oczywiście kartografem. Urodził się w Białymstoku, pochodził z rodziny szlacheckiej, wykształcenie zdobywał w słynnej Szkole Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierów w Warszawie. Była to najwyższa szkoła wojskowa Królestwa Polskiego, wystarczy wspomnieć, że jednym z jej wykładowców był Mikołaj Chopin, ojciec Fryderyka, komendantem natomiast pułkownik Józef Sowiński – ten sam, który bronił reduty na Woli w Warszawie w 1831 r. i któremu Juliusz Słowacki zadedykował poemat „Sowiński w okopach Woli”. Aleksander był pilnym i zdolnym uczniem i zanim los zesłał go do Szwajcarii, odbywał liczne praktyki, m.in. w okolicach Zamościa i Chęcin. Nic też dziwnego, że Sowiński go chwalił za postępy, a nawet podarował mu przyrządy inżynierskie w dowód uznania. 

     Stryjeński miał 27 lat, kiedy wybuchło powstanie listopadowe, w którym wziął udział i za zdobycie rosyjskiego sztandaru otrzymał odznaczenie Virtuti Militari. W 1833 roku przybył do Berna i wraz z Janem Pawłem Lelewelem sporządzał topografię tego kantonu. Wraz ze szwajcarskim kartografem Guillaume-Henri Dufour opracował wieloczęściową pierwszą nowoczesną mapę Szwajcarii. Na stałe osiadł w Carouge i piastował stanowisko inżyniera kantonu genewskiego przy konstruowaniu dróg i mostów. Mało tego, Stryjeński był autorem mapy topograficznej kantonu Fryburg, za którą został nagrodzony na wystawie w Bernie. Szwajcaria zawdzięcza mu również trasowanie linii kolejjowych Genewa-Versoix i Lozanna-Thörishaus. Zajmował się nie tylko kartografią, ale objął opieką polską emigrację w Szwajcarii. 

     Zmarł w Paryżu w czasie wizyty u jednej z córek. Ze związku ze Szwajcarką Pauliną de Lestocq miał sześcioro dzieci, z których najbardziej chyba znanym jest syn Tadeusz, który był architektem i konserwatorem zabytków, a także pionierem żelbetonu w Polsce. Osiadł na stałe w Krakowie.

www.swisstopo.admin.ch

***

      T comme Topographie (2)

Genewa, koniec XIX w.

     Pour présenter la topographie de la Suisse, il faut mentionner Aleksander Stryjeński (1804-1875), cartographe, ingénieur et officier polonais. Personnage modeste, mais dont la contribution à la topographie suisse est inestimable. Né à Bialystok, il venait d'une famille noble et a achevé ses études à la célèbre École d'Application des Officiers à Varsovie. C'était l'école militaire la plus élevée du Royaume de Pologne. Mentionnons que l'un de ses professeurs fut Nicolas Chopin, le père de Frédéric, et le commandant Józef Sowinski, l'homme qui a défendu le faubourg de Wola à Varsovie en 1831 et à qui Juliusz Słowacki a dédié le poème „Sowinski dans le tranchées de Wola”. Aleksander était un étudiant appliqué et très doué. Avant que le destin le mène en Suisse, Stryjenski a suivi un certain nombre de cours pratiques près de Zamosc et de Chęcin. Sowiński a félicité les progrès d'élève et lui a offert des outils mathématiques en guise de reconnaissance.
     L'ingénieur avait 27 ans lorsque l'Insurrection de Novembre a éclaté et à laquelle il a pris part. En 1833 il est arrivé à Berne et avec Jan Paweł Lelewel il prépare la topographie du canton. En collaboration avec le cartographe suisse Guillaume-Henri Dufour, il a développé une première carte moderne de la Suisse. Définitivement établi à Carouge, il a travaillé comme ingénieur dans la construction de routes et de ponts à Genève. Mais pas seulement: il a aussi été l'auteur de la carte topographique du canton de Fribourg, pour laquelle il a gagné un prix à une exposition à Berne. Grâce à lui, la ligne ferroviaire Versoix-Genève et Lausanne-Thörishaus ont pu être tracées. De plus, Stryjenski a pris soin de l'émigration polonaise car la langue et la culture polonaises lui tenaient à cœur.
     Il est mort à Paris, lors d'une visite à l'une de ses filles. Marié à Pauline de Lestocq, ils ont eu six enfants, dont le plus célèbre fut Tadeusz, installé à Cracovie, qui fut architecte, restaurateur et un des pionniers du béton armé en Pologne.

Genewa, II połowa XIX w.

Źródło/source: bc.pollub.pl
www.fr.ch/aef/files/pdf45/aef_chemin_de_fer_f.pdf
geoforum.pl

Z filmowego archiwum* Archive cinématographique

Plakat filmu na wystawie
w Miejsko-Powiatowej
 Bibliotece Publicznej w Dzierżoniowie.

     Jak pozostać w szwajcarskiej tematyce jednocześnie nawiązując do polskiego święta Niepodległości? Tym razem z pomocą przyszły filmowe reminiscencje. Emigracja, nostalgia, temat niepodległości, refleksje dotyczące Polski i Polaków, stereotypy, literatura, zwłaszcza epoki romantyzmu, właśnie na szwajcarskim tle zostały zaakcentowane w ekranizacji autobiograficznej powieści pt.: „Jezioro Bodeńskie” oraz opowiadania „Karnawał”, napisanych przez Stanisława Dygata. Główny bohater filmu jest młodym Polakiem, który w 1940 roku trafia do obozu dla internowanych w Szwajcarii. 

     Adaptacja zrealizowana przez Janusza Zaorskiego zdobyła Grand Prix – Złotego Lamparta na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w 1986 w Locarno.

***

     Comment parler de la Suisse en mentionnant la fête nationale polonaise? Aujourd'hui en Pologne est commémoré le retour de l'indépendance en 1918. Dans un premier temps, c'est la cinématographie polonaise qui y fait référence. L'émigration, la nostalgie, le sujet de l’indépendance, les réflexions sur la Pologne et les Polonais, les stéréotypes, la littérature (surtout de l'époque du romantisme), le tout avec la Suisse en arrière-plan, mis en évidence dans le film polonais „Jezioro Bodeńskie” (Lac de Constance). Ce film est une version du roman autobiographique „Jezioro Bodenskie et d’une nouvelle, „Le Carnaval”, écrits par Stanislaw Dygat. Le personnage principal du film est un jeune Polonais qui vient en Suisse (Constance) comme interné en 1940.

     L’adaptation faite par Janusz Zaorski a remporté le Grand Prix - Léopard d'Or au Festival International du Film de Locarno en 1986.

Uwodzenie przez bohatera pewnej Francuzki na "polskość":

Degustacja w zamku w Boudry* Produits du terroir au Château de Boudry

     Wędliny i wina typowe dla naszego regionu, różnego rodzaju sery, konfitury, pieczywo, słodycze i wiele innych produktów zakrapianych absyntem. Coś zostało pominięte? Tak! Jak co roku wydarzenie to odbywa się w zamku w Boudry. Kto zna tutejsze produkty, niechaj wybierze się pozwiedzać zamkowe piwnice i sale, pooglądać grawerunki na szkle i tajemniczą wystawę "Le Neuchâtel, c'est du blanc!" A kto zamek już zna, niechaj zadba o wrażenia smakowe!

CO: degustacja regionalnych produktów

GDZIE: Château de Boudry 

KIEDY: w sobotę i niedzielę, 9 i 10 listopada, od godz. 10.30 do 18.00

ZA ILE: wstęp wolny, degustacja wszystkich win (wraz z kieliszkiem, który można zatrzymać) kosztuje 10 fch

DLA KOGO: miłośnicy naszego regionu i jego produktów

INFO: tel: 032 889 68 90, info@ovpt.ch  www.ovpt.ch

Organizatorzy zapewniają miejsca do zaparkowania w Boudry w Centre d'entretien N5. Potem można wsiąść do darmowego busa, który będzie dowozić do zamku. Osoby korzystające z tramwaju niech wysiądą na ostatnim przystanku, stąd dowiezie ich również darmowy wycieczkowy pociąg. 

Wspomnienie* Un souvenir

     O pobycie internowanych polskich żołnierzy w Szwajcarii podczas II wojny światowej pisaliśmy już kilka razy (m.in.: 15-sierpnia-albo-mala-polonia.). W ramach wspomnień, przy okazji różnych refleksji towarzyszących pierwszym dniom listopada oraz nadchodzącej rocznicy odzyskania niepodległości cytujemy żołnierskie zapiski z "Gońca Obozowego", które ukazały się 73 lata temu.

***

     A l'occasion des premiers jours de novembre et la Fête nationale de l'indépendance nous citons les notes d'un soldat polonais interné en Suisse pendant deuxième guerre mondiale. Il y a déjà 73 ans, ses souvenirs ont paru dans le journal "Goniec Obozowy" édité en Suisse par ces soldats.

www.jbc.bj.uj.edu.pl

Widok na cmentarz w La Chaux-de-Fonds (La Charrière)

Źródło/source: jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication?id=1273&tab=3